เสภาขุนช้าง-ขุนแผน ตอนขุนช้างถวายฎีกา

จมื่นไวยสารภาพกราบบาทา       ลูกมาผิดจริงหาเถียงไม่

รักตัวกลัวผิดแต่คิดไป                         ก็หักใจเพราะรักแม่วันทอง

ทุกวันนี้ลูกชายสบายยศ                      พร้อมหมดเมียมิ่งก็มีสอง

มีบ่าวไพร่ใช้สอยทั้งเงินทอง                   พี่น้องข้างพ่อก็บริบูรณ์

ยังขาดแต่แม่คุณไม่แลเห็น                    เป็นอยู่ก็เหมือนตายไปหายสูญ

ข้อนี้ที่ทุกข์ยังเพิ่มพูน                          ถ้าพร้อมมูลแม่ด้วยจะสำราญ

ลูกมาหมายว่าจะมารับ                       เชิญแม่วันทองกลับไปคืนบ้าน

แม้จะบังเกิดเหตุเภทพาล                     ประการใดก็ตามแต่เวรา 

มาอยู่ไยกับอ้ายหินชาติ                       แสนอุบาทว์ใจจิตริษยา           

ดังทองคำทำเลี่ยมปากกะลา                  หน้าตาดำเหมือนมินหม้อมอม

เหมือนแมลงวันว่อนเคล้าที่เน่าชั่ว            มาเกลือกกลั้วปทุมมาลย์ที่หวานหอม

ดอกมะเดื่อหรือจะเจือดอกพะยอม           ว่านักแม่จะตรอมระกำใจ

แม่เลี้ยงลูกมาถึงเจ็ดขวบ                      เคราะห์ประจวบจากแม่หาเห็นไม่

จะคิดถึงลูกบ้างหรืออย่างไร                  หรือหาไม่ใจแม่ไม่คิดเลย

ถ้าคิดเห็นเอ็นดูว่าลูกเต้า                      แม่ทูนเกล้าไปเรือนอย่าเชือนเฉย

ให้ลูกคลายอารมณ์ได้ชมเชย                  เหมือนเมื่อครั้งแม่เคยเลี้ยงลูกมา

ถอดความ

จมื่นไวย(พลายงาม)ได้ยินอย่างนั้นก็บอกว่า ลูกนี้มาผิดจริง แต่หาได้กลัวไม่ ตอนนี้ลูกอยู่สบายดี เมียก็มีสองคน พี่น้องข้างพ่อก็บริบูรณ์ แต่ขาดแม่ ทำให้ชีวิตเหมือนยังไม่เต็ม จึงจะมารับแม่ไปอยู่ด้วย เพราะขุนช้างนั้น ไม่เหมาะสมที่จะอยู่กับแม่ มันทั้งชั่วร้าย ใจอัปลักษณ์ เมื่อครั้งเด็กก็พรากกันครั้งหนึ่ง จะไม่คิดถึงลูกบ้างเลยหรือ ขอให้แม่กลับเรือนอย่าอิดออด แล้วลูกจะดูแลแม่ให้ดี เหมือนที่แม่เลี้ยงลูกมา

คำศัพท์

  มินหม้อ                   เขม่าควันที่ติดก้นหม้อ

นางสาววิจิตรา   สมคำ   ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖/๑   เลขที่ ๖